ÇANAKKALE ŞEHİTLERİMİZ
İnsanlık tarihinde önemli bir yere sahip olan çanakkala savaşında illerimizin şehit sayısı:
ADANA (842 ) ADIYAMAN (11) AFYON (95) AKSARAY (285.) AMASYA (32) ANKARA (1772) ANTALYA (183) ARTVİN (10) AYDIN (1746.) BALIKESİR (2779) BARTIN (254) BAYBURT (21) BİLECİK (854) BİNGÖL (8) BİTLİS (59) BOLU (1405) BURDUR (606) BURSA (3737) ÇANAKKALE (1788) ÇORUM (1333) DENİZLİ (2195) DİYARBAKIR (49) EDİRNE (858) ELAZIĞ (159) ERZİNCAN (282) ERZURUM (109) ESKİŞEHİR (843) GAZİANTEP (502) GİRESUN (114) GÜMÜŞHANE (39) HATAY (283) İÇEL (1218.) ISPARTA (55) İSTANBUL (1648) İZMİR (1720) KAHRAMANMARAŞ (213) KARAMAN (..) KARS (1) KASTAMONU (2425) KAYSERİ (771) KIRIKKALE (232) KIRKLARELİ (366) KIRŞEHİR (448) KOCAELİ (583) KONYA (2488) KÜTAHYA (1487) MALATYA (141) MANİSA (2174) MARDİN (7) MUĞLA (671) MUŞ (7) NEVŞEHİR (525) NİĞDE (509) ORDU (56) RİZE (71) SAKARYA (526) SAMSUN (44) SİİRT (40) SİNOP (1488) SİVAS (25) TEKİRDAĞ (646) TOKAT (47) TRABZON (155) TUNCELİ (30) URFA (383) UŞAK (818) VAN (36) YOZGAT (661) ZONGULDAK (753)
TOPLAM : 48148
HANGİ İL NE KADAR ŞEHİT VERDİ Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. İbrahim Güran Yumuşak, Çanakkale Savaşı'nda bazı kaynaklarda 150 bin, bazılarında 300 bin Türk askerinin şehit olduğunu, en fazla şehit veren ilin ise 3 bin 274 kişi ile Bursa’nın olduğunu söyledi.. Bursa'yı sırasıyla Balıkesir, Konya, Kastamonu ve Denizli izlerken, 2258 Denizli’li şahidin 279'unun adı Mehmet, 203'ünün Ali, 132'sinin Hüseyin olduğu ve bu ilimize ait şehitleri-mizinde %26'sının 16-25 yaş arasında olduğu dikkat çekiyor. Yrd. Doç. Dr. İbrahim Güran Yumuşak, AA muhabirine yaptığı açıklamasında ise, ''Çanakkale Savaşı'nda Yitirilen Beşeri Sermaye'' adlı çalışmasında savaşa dair bazı bilgileri derlediğini, Çanakkale Savaşı ve sonrasında yitirilen insanların sayısı konusunda farklı rakamlar verildiğini, özellikle şehitlerin sayısı konusunda birbirine yakın, ancak daha ziyade şehit tanımı farklılıklarından kaynaklanan değişik rakamların telaffuz edildiğininede dikkat çekiyor. Askeri kaynaklarda, sadece cephede ölenlerin şehit kabul edildiğini dile getiren Yumuşak, Ericson'un Osmanlı kaynaklarından derlediği rakamlarda, muharebede şehit olanların sayısının 56.643, sakat kalanların 97007, kaybolanların 11178 olarak verildiğini belirtiyor. Moorehad'ın ''Gelibolu'' adlı eserinde Çanakkale Savaşı'nda Türk tarafının toplam zayiatının 251 bin 309 olarak verildiğini, bu sayının %20'den biraz fazlasının cephede şehit olanlardan, geri kalanının ise kayıp, hastalıktan ölen, yaralı ve hastalanıp geri gönderilenlerden oluştuğu dile getirilirken, Çanakkale Boğaz Komutanlığı tarafından yayınlanan resmi bilgi ve belgelere göre düzenlenen tabloya görede cephede şehit olanların sayısının 589'unun subay olmak üzere 57.000 olduğu belirtilirken şehit, yaralı, kayıp ve esir olarak yitirilen subay sayısının ise 1633, tüm askeri personelle birlikte toplam rakamın da yaklaşık 200 bin civarında olduğu dile getiriliyor.
OSMANLININ ÇEKİLMEK ZORUNDA KALDIĞI TOPRAKLARDANDA ÇANAKKALE SAVAŞINA KATILANLAR OLDU. Çanakkale Savaşı'na, Anadolu topraklarının yanı sıra Osmanlı Devleti'nin terk ettiği topraklardan da katılım olduğunu anlatan Yrd. Doç. Dr. Yumuşak, Suriye ve Filistin'den 787, Lübnan ve Irak'tan 117, Kosova'dan 65, Yunanistan'dan 45, Makedonya'dan 31, Arnavut-luk'tan 27, Bulgaristan'dan 21 kişinin şehit olduğunu bildirdi. Anadolu'da en fazla şehit veren ilin 3 bin 274 kişi ile Bursa olduğunu, Bursa'yı 3 bin 3 kişi ile Balıkesir, 2 bin 683 kişi ile Konya, 2 bin 527 kişi ile Kastamonu, 2 bin 258 kişi ile Denizli'nin izlediğini, en fazla şehit veren köyün ise 25 kişi ile Kastamonu'nun Güzlük Köyü’nün olduğuna dikkat çeken Yumuşak, ''Çanakkale Türküsü” olarak bilinen “Çanakkale içinde vurdular beni” diye başlayan türkünün Kastamonu kaynaklı olması şehit sayısının fazlalığının diğer göstergesi olduğunu söyledi. SAVAŞANLAR ARASINDA ÇOCUK YAŞTA OLANLAR BİLE VAR''- Çanakkale Savaşı'na katılıp şehit olanların yaşı konusunda fikir sahibi olmak amacıyla Denizli’li 315 şehidin yaş dağılımlarının incelendiğini, inceleme sonucunda şehitlerin% 35'inin 26-30, %27'sinin 31-35, %26'sının 16-25, %12'sinin 36 yaşın üzerinde olduğunun belirlendiğini ifade eden Yumuşak, ''Şehitlerin 26'sının 16-25 yaş arasında olması her dört kişiden birinin 25 yaşın altında olduğunu göstermektedir'' dedi. Çanakkale Savaşı'nda şehit olanların eğitim durumlarına ilişkin kesin bilgilere ulaşmanın mümkün olmadığını da dile getiren Yumuşak, “Şehitlerin eğitim durumları hakkında da genç ve okul çağındaki nüfusun askere alınmasına ilişkin kanun çıkarılması bizlere önemli fikirler vermektedir. Çanakkale Savaşı'nda öğrencilerin de yer aldığına dair diğer bir bulgu ise liselerde okuyan öğrencilerin sayılarıdır. Birçok lisenin sayısı savaş yılları sırasında azalmış, hatta seferberlik nedeniyle eğitime ara verilmiştir.'' Dedi.17.05.2009
HAMİT KURT
|